Reşat Nuri Güntekin'in 1922'de yazdığı "Çalıkuşu," edebiyatımızın en önemli kitaplarından biridir. Yıllar geçse de hala sevilerek okunur. Sadece bir aşk hikayesi değil, aynı zamanda o dönemin toplumunu, eğitimdeki sorunları ve idealist bir genç kadının Anadolu'daki zorlu yaşamını anlatır. Lisede okuyanlar için bile unutulmaz bir kitaptır.
Romanın kahramanı Feride, biraz şımarık, zeki ve gururlu bir genç kızdır. Kamran'a olan aşkı ve yaşadığı hayal kırıklığı hikayenin temelini oluşturur. Ama "Çalıkuşu" sadece bir aşk romanı değildir. Feride, aşk acısıyla Anadolu'ya öğretmenlik yapmaya gider ve bu, onun için bir değişim sürecinin başlangıcı olur. İstanbul'daki rahat hayatından sonra Anadolu'nun zorluklarıyla tanışan Feride, idealist bir öğretmen olarak mücadele eder. Bu yönüyle roman, genç Türkiye'nin aydınlanma çabalarını ve fedakar öğretmenleri de anlatır.
Feride, zamanının kadınlarına göre çok daha güçlü bir karakterdir. Kendi başına ayakta durur, pes etmez ve işini tutkuyla yapar. Anadolu'da karşılaştığı zorluklar ve dedikodular, o zamanki toplumun kadına bakışını gösterir. Bugün bize bazı davranışları farklı gelse de, kendi döneminde cesur bir örnektir.
Romanın eleştirilebilecek bir yanı, yan karakterlerin Feride kadar detaylı anlatılmamış olmasıdır. Feride'nin büyük aşkı Kamran bile onun kadar etkileyici değildir. Aşk hikayesindeki bazı olaylar da günümüz okuruna biraz fazla gelebilir.
Ancak "Çalıkuşu"nun en büyük gücü, Reşat Nuri'nin akıcı ve içten dilidir. Yazar, Anadolu insanının konuşmalarını çok iyi yansıtır ve okuyucuyu Feride'nin dünyasına sokar. Roman, aynı zamanda o dönemin eğitim sorunlarına ve cahilliğe karşı eleştiriler de içerir. Feride'nin cehaletle savaşı, bir aydınlanma mücadelesidir.
Comments
Post a Comment